Kháng nguyên là gì? Phân loại và những đặc tính cơ bản của kháng nguyên. Nếu bạn đang muốn tìm hiểu về vấn đề này, hãy theo dõi bài viết dưới đây của camionderue.com nhé!
Contents
I. Kháng nguyên là gì?
Kháng nguyên là chất được hệ thống miễn dịch nhận biết khi có chất lạ xâm nhập và tạo ra kháng thể tương ứng. Cụ thể, kháng thể có thể là một tế bào hoặc chất lỏng có các đặc điểm đáp ứng miễn dịch hoặc liên kết kháng nguyên.
Phản ứng kháng nguyên có thể âm tính hoặc dương tính. Âm tính có nghĩa là khi tiếp xúc với một kháng nguyên, cơ thể sẽ dung nạp nó (các tế bào miễn dịch không phản ứng để tạo ra kháng thể). Độ nhạy có nghĩa là cơ thể sản xuất các globulin miễn dịch để chống lại kháng nguyên, khiến nó tạo ra kháng thể.
II. Phân loại kháng nguyên
1. Theo khả năng sinh kháng thể
- Kháng nguyên hoàn toàn
- Bán kháng nguyên (kháng nguyên không hoàn toàn)
2. Theo tính tương đồng gen học
- Kháng nguyên khác loài: Có tính lạ cao, có khả năng sinh kháng thể mạnh nhưng cũng có những nhóm quyết định chung giữa các loài với nhau.
- Kháng nguyên đồng loại: Quyết định sự khác biệt giữa những nhóm cá thể trong cùng một loại và tạo nên những kháng thể ở những cá thể không mang kháng nguyên ấy.
- Kháng nguyên tự thân ở ngay trên tế bào bản thân, tự gây nên kháng thể chống lại trong bản thân hay còn gọi là quá trình tự miễn.
3. Theo tính chất hóa học
- Kháng nguyên protein có thể sinh kháng thể rất mạnh.
- Kháng nguyên axit nucleic là bán kháng nguyên không có khả năng sinh kháng thể.
- Kháng nguyên lipit tinh khiết không có khả năng sinh kháng thể.
4. Theo tương tác hai dòng tế bào lympho T-B
- Kháng nguyên phụ thuộc tuyến ức đòi hỏi hoạt động của tuyến ức mới sinh được kháng thể.
- Kháng nguyên không phụ thuộc tuyến ức, có khả năng tạo kháng thể mà không cần sự tồn tại của tuyến ức.
5. Theo nguồn gốc kháng nguyên
- Kháng nguyên thực vật như phấn hoa, bụi, gây nên tình trạng dị ứng.
- Kháng nguyên vi khuẩn rất phức tạp có ở vỏ, vách, lông, độc tố…
- Kháng nguyên virus ở bề mặt hoặc sâu bên trong.
6. Các loại kháng nguyên tế bào
Là loại kháng nguyên đặc hiệu riêng cho từng dòng tế bào như tế bào lympho B, tế bào lympho T của tổ chức lympho, hay kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu, bạch cầu.
III. Đặc tính của kháng nguyên
1. Tính đặc hiệu
Tính chất này chỉ ra rằng kháng nguyên chỉ có thể được nhận biết bởi kháng thể do nó gây ra, và không thể được nhận biết bởi các kháng thể do các kháng nguyên khác tạo ra. Tính đặc hiệu của kháng nguyên là do tính ngoại sinh và tính xác định của nhóm kháng nguyên.
- Tính lạ: Các nhà miễn dịch học đã phát hiện ra rằng phản ứng miễn dịch của cơ thể sẽ mạnh hơn nếu kháng nguyên đến từ một loài khác với loài được sử dụng để gây mẫn cảm. Tức là cơ thể càng có nhiều kháng nguyên thì khả năng kích thích sản sinh kháng thể càng mạnh.
- Nhóm quyết định kháng nguyên: Đây là đặc tính của cấu trúc bề mặt của phân tử kháng nguyên chỉ liên kết với một phân tử kháng thể.
2. Tính sinh kháng thể
- Kháng nguyên có khả năng kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể sản sinh ra kháng thể. Kháng nguyên mới có khả năng này.
- Các kháng nguyên phân tử nhỏ còn lại không thể kích thích cơ thể tổng hợp kháng thể mà chỉ có thể tạo ra tính đặc hiệu để liên kết với kháng thể, được gọi là haptens. Nhưng khi một hapten gắn vào một phân tử protein, nó sẽ trở thành một kháng nguyên hoàn chỉnh, kích thích hệ miễn dịch sản sinh ra kháng thể rất mạnh cho cơ thể.
IV. Sự khác nhau giữa kháng thể và kháng nguyên
1. Kháng thể là gì?
Kháng thể là những chất do cơ thể sản sinh ra khi nhận biết sinh vật xâm nhập để tiêu diệt chúng và tự bảo vệ. Trong khi tất cả mọi người đều có khả năng này, những người có hệ thống miễn dịch mạnh hơn có nhiều khả năng hình thành kháng thể hơn.
2. Sự khác nhau
Kháng thể:
- Là các protein.
- Chủ yếu gồm: Immunoglobulin A, D, E, G, M.
- Có liên kết đặc biệt với paratope.
- Thông qua việc phân tán hoặc cố định kháng nguyên để bảo vệ cơ thể.
Kháng nguyên:
- Là chất béo, axit nucleic hoặc carbohydrate.
- Chủ yếu gồm: Auto Antigens, nội sinh và Exogenous.
- Tương tác được với kháng thể.
- Là nguồn gốc của phản ứng dị ứng và bệnh tật.
V. Phân biệt kháng thể và kháng nguyên Covid
1. Hệ thống miễn dịch của cơ thể
- Để không nhầm lẫn kháng thể với kháng nguyên Covid, trước tiên chúng ta cần hiểu rõ về hệ thống miễn dịch của chính mình. Hệ thống miễn dịch đảm nhận vai trò bảo vệ chống lại các tác nhân ngoại xâm, đặc biệt là các mầm bệnh. Cụ thể, khi virus SARS-CoV-2 xâm nhập vào cơ thể người, tác động thực bào của hệ thống miễn dịch sẽ tạo ra phản ứng tấn công, gửi tín hiệu cảnh báo sớm đến hệ thống miễn dịch để hệ thống miễn dịch biết về sự xâm nhập.
- Cụ thể, trong trường hợp này, virus SARS-CoV-2 là kháng nguyên. Khi xâm nhập vào cơ thể, nó sẽ được các tế bào bạch cầu của hệ thống miễn dịch, trong đó có tế bào B, nhận biết và bám vào virus, tạo ra kháng thể để vô hiệu hóa virus.
- Kháng nguyên là thứ khiến cơ thể sản sinh ra kháng thể để chống lại nó. Nếu hệ miễn dịch tốt, sau khi virus tấn công vào cơ thể sẽ bị tiêu diệt và khỏi bệnh sau khoảng một tuần. Một khi bạn khỏi bệnh, hệ thống miễn dịch của bạn sẽ sản xuất ra các kháng thể để chống lại vi rút. Mặt khác, hệ thống miễn dịch cũng lưu giữ thông tin về virus để xử lý sau này khi nó xâm nhập vào cơ thể.
2. Kháng nguyên và kháng thể có trong xét nghiệm SARS-CoV-2
Xét nghiệm kháng nguyên:
- Thử nghiệm kháng nguyên được sử dụng để chẩn đoán tình trạng nhiễm vi rút SARS-CoV-2 của một người. Xét nghiệm sử dụng công nghệ Real-time PCR và mẫu được xét nghiệm là chất lỏng có trong mũi họng hoặc các bộ phận khác của đường hô hấp.
- Hiện nay, dựa trên cơ chế tìm kháng nguyên (đoạn gen RNA của virus), chỉ có PCR mới có thể phát hiện chính xác sự hiện diện của virus SARS-CoV-2 in vivo.
Xét nghiệm kháng thể:
- Đây là xét nghiệm phát hiện kháng thể trong máu để phát hiện vi rút. Kháng thể ở đây là các protein IgM và IgG do cơ thể sản sinh ra để chống lại virus, chúng có trong máu sau khi tiếp xúc với các thành phần của virus một thời gian hoặc sau khi bị nhiễm bệnh. Kháng thể được phát hiện bằng 2 kỹ thuật:
- Kỹ thuật ELISA: Thời gian xét nghiệm từ 1 đến 5 giờ và giúp định lượng nồng độ kháng thể IgM và IgG trong máu.
- Kỹ thuật sắc ký miễn dịch (test nhanh): Chỉ mất 15-20 phút để có kết quả xét nghiệm, và có thể tìm thấy sự hiện diện của kháng thể bằng cách định tính lượng kháng thể.
Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi cung cấp ở trên sẽ giúp bạn đọc biết được kháng nguyên là gì? Phân loại và các thuộc tính của kháng nguyên. Cảm ơn bạn đọc đã quan tâm và theo dõi bài viết.
